Onderwijs

Filosofie op het Franse platteland

Vanaf 2006 tot 2017 organiseerde ik jaarlijks een zesdaagse filosofiecursus in Chissey-en-Morvan (zie: portfolio, PDF). Dat was een plezier om te doen. Jaar na jaar zag ik vaak dezelfde cursisten terugkeren, kennelijk omdat hen deze vorm van lering en vermaak zeer aanspraak. Het onderwijsprogramma was intensief en leidde tot enerverende discussies en gesprekken. Ik weet zeker dat velen een goede herinnering hebben aan de spontane gezelligheid in de pauzes, tijdens de diners, wandelingen en filmavonden. Als gevolg van de sluiting van een hotel ter plaatse en corona heeft deze cursusweek helaas een aantal jaren niet plaatsgevonden. Het is mijn bedoeling in 2024 deze draad weer op te pakken.

De opzet heb ik echter in een aantal opzichten gewijzigd. Eerder verzorgden twee docenten de voordrachten en konden er ongeveer twintig cursisten deelnemen. Nu ga ik deze cursus alleen verzorgen, is de aandacht gericht op één filosofisch werk en het aantal deelnemers beperkt tot acht.

Overigens is de opzet van de cursusweek vrijwel ongewijzigd. Er zijn ± 25 lesuren verdeeld over vijf dagen, telkens ’s ochtends van 9.00 u tot 13.00 u. en twee maal ’s middags van 15.30 u. tot 18.00 u. Na mijn inleidingen volgen tekstbesprekingen. ’s Avonds is er soms een film die, zo mogelijk, goed past bij de thema’s die overdag aan de orde komen. ’s Middags is er gelegenheid voor een wandeling in de prachtige omgeving of een bezoek aan een van de dorpen, stadjes of steden in de omgeving (Autun, Saulieu, Beaune, Vezelay). Het programma start en sluit af met een diner (zondag en vrijdag), tijdens de lesdagen is er een (meestal warme) lunch. Voor aanvang van de cursus ontvangen cursisten een (gedegen) samenvatting van het te bespreken werk en een syllabus met secundaire literatuur.

Als cursuslocatie dient een oude boerderij (uit 1773). Afhankelijk van het weer zijn de lessen binnen in de grange of de chambre en soms misschien ook wel buiten sous l’arbre parasol. Kosten voor deelname zijn € 750 (incl. koffie/thee/fris/wijn, zeven maaltijden en syllabus).

In 2024 staan de Essays van Michel de Montaigne op de agenda. Deze cursus zal plaatsvinden 26 t/m 31 mei en/of van 25 t/m 30 augustus. Een gedetailleerde cursusbeschrijving (met aandacht ook voor logies) volgt in december, maar (voor)inschrijving is mogelijk vanaf heden (per e-mail: j.gruppelaar@ kpnplanet.nl).

De cursuslocatie in Chissey-en-Morvan.

Lezen & Laten Lezen

Sedert 2010 organiseer ik bij mij thuis in Deventer studiebijeenkomsten waarin een ‘groot werk’ van een filosoof meestal in zijn geheel wordt gelezen en besproken: voor wie van lezen houdt, van veel en langzaam lezen. Deelnemers (maximaal tien) ontvangen een samenvatting van dit werk om hun het lezen en bestuderen te vergemakkelijken. Tijdens de (acht of tien) bijeenkomsten leid ik de te bespreken delen of hoofdstukken uitvoerig in. Wij gebruiken Nederlandse vertalingen. De oorspronkelijke Engelse/Franse/ Duitse tekst neem ik bij de hand waar de vertaling niet of onvoldoende helder is. De bijeenkomsten starten in september en eindigen in maart. De kosten voor deelname zijn € 300.

Aan bod zijn reeds geweest:

• Ch. Taylor: De bronnen van het zelf, Een seculiere tijd;
• M. Nussbaum: De breekbaarheid van het goede;
• H. Arendt: De menselijke conditie;
• F. Nietzsche: Voorbij goed en kwaad, De genealogie van de moraal, De vrolijke wetenschap;
• R. Descartes, Vertoog over de methode, De meditaties en De passies van de ziel (selectie van teksten);
• M. de Montaigne, Essays;
• M.Heidegger, Zijn en tijd. Zie > (PDF).

De cursus van 2023/2024 gaat over J. Locke, Epistula de tolerantia (1689). We lezen de tekst in de vertaling die ik afgelopen jaar samen met dr. J. Bedaux heb gemaakt. Ik presenteer tijdens deze cursus historisch en thematisch materiaal dat ik in de inleiding bij en annotatie van deze tekst verwerk. Een en ander moet leiden tot een publicatie, die staat gepland voor 2025. Ook D.V. Coornhert, Synode over gewetensvrijheid (1582), recentelijk door mij uitgegeven (Zie >) en de door mij onderzochte religiepolitieke traktaten uit de 16e en 17e eeuw zullen ter sprake komen (Zie > PDF).
Meer informatie over deze cursus vindt u hier.

Overig onderwijs

Sinds een aantal jaren geef ik ten behoeve van de Alliance Française Deventer een cursus over een Franse filosoof. Aan bod zijn geweest: Montaigne, La Rochefoucauld, Descartes, Voltaire, Rousseau, Tocqueville, Sartre en Foucault. Dit jaar gaat de cursus over Montaigne en Nietzsche (die geen Fransman is, maar misschien wel had willen zijn). Voor meer informatie: cursus over Montaigne en Nietzsche (PDF).